Een probleem wordt een grondstof
Kooldioxide oftewel CO2 is grotendeels verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde. Pol Knops heeft met zijn Green Minerals een aanvullende oplossing: het verwerken van kooldioxide in bouwmaterialen, papier en plastic.
Het lijkt het Ei van Columbus: het overtollige CO2 opvangen en binden met een veelvuldig voorkomend mineraal genaamd Olivijn. Het fijne poeder wat hierbij ontstaat kan als vulmiddel worden toegevoegd aan polymeren, papier of beton. Op laboratoriumschaal is het bewijs al geleverd dat het kan, maar de industrie en overheden tonen vooralsnog weinig belangstelling.
Energie
“Ik weet het”, verzucht Pol Knops (foto), natuurkundige en oprichter van Green Minerals. “De focus is vrijwel helemaal gericht op het verminderen van CO2- uitstoot. Dat kan door over te stappen van fossiele brandstoffen naar wind- en zonne-energie waarbij geen kooldioxide vrijkomt. Of door CO2 af te vangen en op te slaan in de aardbodem. Helemaal prima, maar het gas kan óók heel goed gebruikt worden als grondstof waarbij CO2 permanent wordt vastgelegd. Ideaal: je voorkomt uitstoot en maakt van een afvalproduct een waardevolle bouwstof. Helaas zijn er maar heel weinig bedrijven of onderzoekers die deze mogelijkheid kennen en vergt dit technische verhaal nogal wat uitleg.” Door samenwerking met designer Klaske Postma van Regeneration Design kan ik dit complexe verhaal beter overbrengen.
Een natuurkundige zoals ik heeft iemand nodig die een wetenschappelijke innovatie kan vertalen naar beelden en een verhaal, website etc. die iedereen begrijpt. Anders blijft het “hangen” op de universiteit en wordt dit nooit door de markt opgepakt.
Druk
Wat heet. Voor zover Pol Knops weet is er behalve zijn Green Minerals slechts één bedrijf op de wereld concreet bezig met CO2 als grondstof door middel van mineralisatie met Olivijn, een Australische onderneming. Dat houdt de geboren Limburger echter niet tegen. “Integendeel”, zegt hij in de CHILL-labs van de Brightlands Campus in Geleen waar hij samen met materiaalexperts en studenten regelmatig tests doet met verschillende samenstellingen. “De maatschappelijke druk wordt steeds groter. Langzaam beginnen we te beseffen dat het met de opwarming van de aarde wel degelijk zo’n vaart loopt. In Lapland was het deze zomer 30 graden. Bosbranden op de Poolcirkel, ijsbergen die snel afsmelten. Nederland met een Spaans klimaat. Het gaat hard en we weten dat kooldioxide één van de grootste veroorzakers is. CO2 houdt warmte vast en jaagt de temperatuur in onze atmosfeer omhoog. Met alle gevolgen vandien. Natuurlijk moeten we van de fossiele brandstof af, moet de industrie minder uitstoten. Maar dat gaat niet van vandaag op morgen. De industrie kan niet zomaar omschakelen. Opvangen en hergebruik is een aanvullend alternatief en levert minstens zoveel winst. We moeten meer sporen bewandelen om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen.”
Natuurlijk
Pol Knops studeerde natuurkunde aan de TU Twente, werkte vervolgens een aantal jaren in de procesindustrie en startte enkele jaren geleden met Green Minerals zijn eigen onderneming nadat hij had vastgesteld dat het gesteente Olivijn vrij gemakkelijk hecht met kooldioxide. “Een natuurlijk proces dat onder grote druk en bij een bepaalde temperatuur veel sneller verloopt. Dé oplossing dus om CO2 om te zetten naar een bouwstof. We hebben met de universiteit in Leuven diverse laboratoriumonderzoeken gedaan met veelbelovende resultaten. Vervolgens ben ik naar de Brightlands Innovation Factory gestapt om concrete businesscases uit te werken.”
In feite gaat het om de vertaling van academisch onderzoek naar bedrijven, iets waarbij hij samenwerkt met designer Klaske Postma van Regeneration Design. Gemakkelijk is dat niet. De traditionele industrie zit niet echt op Pol Knops te wachten en subsidieverstrekkers en overheden richten hun pijlen op de bekendere energietransitie en CO2-opslag.
In Duitsland heeft de ondernemer meer succes toen hij Heidelberg Cement wist te overtuigen van de potentie van CO2 en Olivijn als mogelijk vulmiddel. De RWTH in Aken stapte in en met een budget van 2,8 miljoen euro werd vorig jaar een driejarig onderzoeksproject gestart. Daarnaast loopt met de universiteit van Darmstadt een onderzoek naar de mogelijkheid om kalk in papier, ongeveer de helft van de grondstof, te vervangen door het kooldioxide-mengsel. Derde project van Green Minerals is de verwerking van het mengsel in kunststof. Hiervoor is de Brightlands Campus in Geleen vaste partner. “Hier is alles voorhanden. Materialenkennis, labs, proeffabrieken en natuurlijk voldoende CO2.”
Concreet
Onderzoeken die tijd vergen, maar uiteindelijk de deuren moeten openen naar concrete toepassingen. “Die zijn er, daar ben ik vast van overtuigd. Maar van een proefproductie in een testomgeving naar een volwaardige fabriek, dát is de grote uitdaging. Met Heidelberg en de RWTH hebben we ook een kleine reactor gebouwd waarin we één kilo poeder kunnen maken. Daarmee kunnen we Heidelberg zelf overtuigen en later andere ondernemingen. Je moet iets kunnen laten zien.”
Bouwstof
Banken en investeerders eisen garanties, ondernemingen willen dat ook overheden meedoen. “Kooldioxide als een bouwstof, dat staat nog onvoldoende op het netvlies bij de verschillende partijen. Hopelijk verandert dat, want we hebben de kans om de opwarming van de aarde af te remmen. In combinatie met een commerciële toepassing. De industrie hier op Chemelot stoot jaarlijks 5,7 Miljoen ton CO2 uit. Die zouden we gedeeltelijk kunnen afvangen en verwerken tot nuttige producten. Op wereldschaal een fractie, maar we moeten ergens beginnen.”
(via www.brightlands.com)